Roj baş aziz okuyucularım. Sizlerinde yakından bildiği gibi herhangi bir yerleşim birimin edebiyatı, sosyal, kültürel, tarihi, coğrafi değeri ve önemi ve bütün bu öğeleri taşıması ile birlikte o şehrin veya yerleşim biriminin bu misyon ve önemini idame ettirebilmesi o şehir veya yerleşim biriminde aynen bu misyona sahip bilginlerin ortaya çıkıp var olmalarından geçer. Çünkü bugüne kadar bu önem ve misyonu taşıyan nice şehirler, yerleşim merkezleri bu bilgi ve misyona sahip bilginleri çıkarmadıkları için maalesef tarihin sahifelerinden silinip gitmişlerdir. Bu tezimizi doğrulayan nice Türkçe, Kürtçe ata sözlerimizde de olduğu (Bakarsan bağ, bakmasa dağ olur. Xweyibe heyibe. Tû bikî tû dé bu xî bila guna te li malé tebit çétire ji beré xelke) gibi ve her yönüyle bu önem ve misyona sahip olan güzel Cizremiz örneğinde olduğu gibi.
Evet aziz okuyucularım. Bizde hasbel kadar bütün bu önem ve misyona sahip olan şirin ve güzel medeniyetin ve uygarlığın başkenti Şırnakımızı her yönü ile araştırıp daha önceki yazılarımızda da değindiğimiz gibi tarihin derin çatlaklarından çıkarıp uygar, bilimsel ve medeni bir şekilde dünyaya ilan edeceğiz. Evet atalarımızın, Şırnakımızın şaksında bize olan bu tarihi borç ve ödevinin onurlu, uygar ve bilimsel bir şekilde ödemeye çalışacağız. Tekrar onurlu bir şekilde evet işte biz bunların torunlarıyız diyeceğiz. Peki kimlerin torunları, MİTANİLER, WAŞUGANİ ( WAŞU KANÎ) bir kent merkezine sahip olduğu ve buradan çıkan tabletlerden anlıyoruz. CALİFORNİA ÜNİVERSİTESİ arkeologu Prf. Yoteshilani Mitanili Kürtlerin Habur yakınlarında (ŞIRNAK) yaşamış olduğunu, imparatorluklarının adının ise ŞERNEK (ki ben daha önceki yazılarımdan da Şırnak’ın tarihteki ŞERNEK isminden defalarca bahsetmiştim.) olduğunu yaptığı kazılarda keşfetmiştir.
Huri dili grubu konuşulmakta, ağırlıklı olarak Orta Mezopotamya’da bugün Urfa, Mardin ve Şırnak bölgelerinde hüküm sürüp M.Ö. 1250- 1500 yılları arasında yaşamıştır. Hançer, kılıç, kalkan ve değişik ihtiyaçları arz eden demiri tekellerinde tutmuşlardır. At yetiştiriciliğin de meşhurdurlar. Asur ve Hititlerle sürekli ve şiddetli çarpışma ortamı yaratmıştır.Mitani Kralı Şauşşatar Asur üzerine yürür ve Asur kentini ele geçirir. Asur prensliği de Assurrabi ve ii Assurniraninin bulunduğu bu zamanda Asur Kas Krallarını etkisinden kurtulur, ancak bu kezde Mitanilere tabi olmak zorunda kalır. Şauşşatar fetih ettiği asur kentinden bir çok kıymetli eşyalarla birlikte bir altın kapıyıda ganimet olarak (Şırnak) başkent waşışu kaniye götürür sauşşatarın bu başarı faaliyetinden sonra mitanilerin doğu sınırları zağros dağlarına kadar genişler kuzey suriyedeki eski denetim alanları olan Halep ve kadeş bölgeleri tekrra mitani hakimliğine girer mitaniler Suriye, amoriye asur memleketiyle Kerkük bölgesine kadar hüküm etmiştir.
Mitanilerin başkentinin adı bugün ŞIRNAK şırkani Şırnaklılar bugünde akan suya (çeşmeye) şırık derler kani ise pınar yani akan pınar demektir.
Mitanilerin aryan (ari) kökenli (özelliklede mitani kralları)oldukları biliniyor ve mitaniler bugünkü (şırnaklıların) Kürtlerin atalarıdır. Tarihçi Speisere göre mitaniler ari ırkına mensup ve Kürtlerin (Şırnaklıların) ecdadlarıdır.zagros toplumunun bir bölimünü teşkil eden subarilerin akrabası ve koludur.ve bu gün zaho bölgesinde olan metina dagının ismi de mitanilerden gelmekte,bu günde Kürtler mitani,mutika,Mutki,mutani,muti aşiret ismini kullanmaktadırlar.
MİTANİ KRALLARI:
Kirta(M.Ö 1500-1590) şutama(M.Ö 1490-1470) baratarna (M.Ö 1470 1450) parşatatar (M.Ö 1450 1440) savşşatar (M.Ö 1440-1410) artatama (M.Ö 1410-1400) şuttarna (M.Ö 1400-1380) artaşumara(M.Ö 1385-1380) tuşrata (MÖ 1380-1350) suttarna(M.Ö 1350) mattivaza(M.Ö 1350-1320) sattuara (M.Ö 1320-1300) vasaşatta (M.Ö 1300-1280) şattuara (M.Ö 1280-1270) şırnatta (M.Ö 1270-1250) şırneka( M.Ö 1250-1210) şirneki (M.Ö 1210-1190) şırnekani (M.Ö 1190-1150) ever sizlerin gördügü şekilde bu mitani krallarının adlarında şat,şatır kelimeleriyle şırnata,şırneka,şırneki ve şırnekani kelimeleri tamamen hakimdir,eskş Kürtçede şat ve şatır çok bilen şehir site yöneticisi anlamına gelmektedir.Şırnata, şırneka,şırneki ve şırnekani kelimeleri ise yukarda da belirttigimiz gibi şehir ismi ve bu günkü Şırnak ismini çok bariz bir şekilde açıklamakta ve bundan da anlaşılan şırnagımızın tarihte mitani imparatorlugunun başkenti oldugudur.
KAYNAKLAR:
M.Ö 5.y.y: PACTY( bohti,botan) (iterodot) M.Ö 4 y.y: kardokhi(kurt-ler-ler) (ksennefon).M.Ö 1 y.y:carduenni, gordyene(sallost ve diodorus).M.S 1 y.y cryti,gord(livy,strabo) M.S 2 y.y: gordyene,gordyeni (plutrch ve plinis).M.S 4y.y kardueni, cartueni petr(?) sektus ruf, eotropius).M.S 5 y.y: cardueni cordyena kardueni(ammianus,marcelinus,julius hunur zosimos) Evet sevgili okuyucularım bol tarihli günlerde görüşmek üzere…